Ödemiş’in adı yıllardan beridir nereden geldiği çok merak edilen bir konudur. Türkçemizde herhangi borçlu olan birinin borcunu ödemesi sonucu kullanılan ÖDEMİŞ kelimesi geçmiş dönemlerde bu kelimenin gerçek manasından farkı şekilde çıktığı çokça söylenmesine rağmen net bir şey söylenememektedir. Bir Ödemiş’li olarak sizler için yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde aşağıdaki yazıyı paylaşmaya karar verdik. En çok doğruluk payının olabileceğine inandığımız makaleyi umarım sizler de beğenirsiniz. O zaman buyrun yazımıza hep birlikte göz atalım ;
Ödemiş’in Adı Rum Kökenli mi ?
Ödemiş’in adının Eudaimos (Mutluluk), Ezdomise (Burası yarı), Adamis (Ana tanrıça) gibi Rumca kökenli sözcüklerin Türk ağzına uydurularak söylenmiş biçimi olduğuna ilişkin görüşler varsa da, bunların hiç biri doğru değildir.
Ödemiş’in adı konusunda Doç.Dr.Selami Gözenç ‘’Küçük Menderes’’ adlı yapıtında, Refik Ahmet (Anadolu Türkmen Aşiretleri, 1930,S.206) ve Quinet (V.La Turquie d’Asie, cilt:3, Paris-1894,s.515)’den aktararak: ‘’Ödemiş’in önce iri bir köy durumuna gelmesi ve sonra hızla nüfusunun artması o sıralarda havzada özellikle doğu kesiminde Ötemiş (ya da Ödemiş) aşireti olarak bilinen ve göçebe yaşantıları ile tanınan Türkmenler’in 1684’den başlayarak bugünkü Ödemiş kasabasının olduğu yerde yerleşik duruma gelmeleri ile oluştuğu’’ bilgisini verir. Ödemiş oymağının varlığı Prof.Dr.Faruk Sümer’in ‘’Oğuzlar’’ adlı yapıtında belirtildiği gibi, ‘’Türkler’in ve Türkiye’nin Tarihi Ansiklopedisi’’nde de belirtilmiştir.
Ödemiş Oymağının Diğer Adları
Ödemiş oymağının öbür adları: Ötemiş, Ödemişlü, Koyuncu, Otamış ya da Odamışlu’dur. Ödemiş oymağı Teke Türkman Yörükanı Taifesindendir. Anlatılan tarihe göre: konar-göçer Ödemiş Türkmen oymağının Sivas Sancağı(Yeni İl Kazası) yöresinde yaylak ve kışlaklardan yararlanırken, Şam’dan gelen Yabaneri taifesinin bu yaylak ve kışlaklara el atması üzerine, yine Türkman Yörükanı Taifesinden Kabasakallu Cemaatı ile Sivas yöresinden kalkıp, şimdiki Türkmen Mahallesi’nin bulunduğu eski Birgi-Tire yolu üzerinde yerleştikleri: bu nedenle bu yerin adının yaklaşık üçyüz yılı geçkin ÖDEMİŞ olarak söylenmekte olduğu görülür.
Cevdet Türkay Ödemiş İçin Ne Diyor ?
Cevdet Türkay ‘’Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar’’ adlı yapıtında Aydın Sancağı’nda Türkman Yörükanı Taifesinden‘’Ödemiş’’ oymağının yerleştiğini belirtmiştir. Bu durumda Ödemiş’in adı ‘’Ödemiş’’Türkmen oymağından gelmektedir diyebiliriz.
